ANG PELIKULANG PILIPINO BILANG SINING NG BANSA: KAHAPON, NGAYON AT BUKAS
Kristine Mae N. Cabales
MAF 206 – Mga Sining sa Bansa
ANG PELIKULANG PILIPINO BILANG SINING NG BANSA:
KAHAPON, NGAYON AT BUKAS
Ang
sining ng isang bansa ay karaniwang naglalarawan ng mga partikular na
pangyayaring sumasalamin sa malalim na kultura nito at ang pagbabagong
dinaranas nito sa mga nagdaang panahon. Gaya ng iba pang mga anyo ng sining,
ang pelikula ay naghahayag din ng mga kwentong nagbibigay-aral at/o nagpapakita
ng iba’t ibang kalagayang panlipunan mula noon hanggang sa kasalukuyan.
Ang kasaysayan
ng Pelikulang Pilipino o Sine Pilipino ay nagsimula noong panahon ng pananakop
ng mga Kastila. Niyakap ito ng mga Pilipino bilang panibagong anyo ng sining.
Taong 1919, nang magkaroong ng kauna-unahang pelikulang nilikha ng isang
Pilipino, ang Dalagang-Bukid ni Jose Nepomucena, na kinilala bilang Ama ng Sine
Pilipino. Noon pa man ang mga kwentong ipinakikita sa mga pelikulang ito ay
halaw sa mga danas ng partikular na pamayanan sa partikular na panahon kaya
hindi rin nakagugulat na ang mga paksang napipili ng mga lumilikha ng
pelikulang ito ay pabago-bago rin sa pagdaan ng panahon.
Kung ihahambing
ang tema ng mga kasalukuyang pelikula sa mga pelikula ng nakalipas na dalawang
dekada, kapansin-pansin ang malaking kaibahan nito. Marahil ito ay sa pangangailangan
na ring matugunan ang kagustuhan ng iba’t ibang manonood. Kung dati’y karamihan
sa mga pelikula ay patungkol sa pang-aapi, kahirapan, rebelyon at iba pang
paksa na patungkol sa bayan, ngayon nama’y mas tinatangkilik natin ang mga
pelikulang pumapaksa sa pag-ibig, pamilya at pantasya. At ito ay pangkaraniwang
pangyayari lamang sapagkat ang sining mismo ay may iba’t ibang mukha, gayundin
ang pelikula.
Sa nagdaang
Metro Manila Film Festival (MMFF) 2016, kapansin-pansin ang pagbabago sa
pamantayan ng pagtanggap ng pelikula nito. Marahil bunsod ito ng iba pang
pagbabago na nagaganap sa porma ng pamahalaan at maging sa buhay ng mga
mamamayan na inaasahang tatangkilik nito. Ilang Indie Film ang nagkaroon ng
puwang sa Film Fest na ito, na sadyang nagkaroon ng ibang atake kung ihahambing
sa mga pelikulang ipinalabas sa mga nagdaang taon. Kung dati’y tumatabo sa
takilya ang mga pelikulang pampamilya ngayon ay tinangkilik naman ng mga
mamamayan ang mga pelikulang patungkol sa iba’t ibang kwento sa lipunan.
Apat na entry
rin ang halaw sa totoong pangyayari. Ang Oro na batay sa 2014 Gata Massacre na
naging kontrobersyal dahil sa pagpapakita ng eksena kung saan kinatay ang isang
aso. Ang Kabisera na ginampanan ni Nora Aunor, na halaw sa ‘di umano’y biktima
ng extrajudicial killing. Ang Seklusyon na halaw rin sa matandang kwento ng
pagpapari. At ang The Sunday Beauty Queen na kauna-unahang documentary film na
nakapasok sa MMFF na nagpakita ng buhay ng mga domestic helper sa Hong Kong.
Tunay nga na
ito’y isang malaking pagbabago na nag-uudyok sa atin upang mas kilalanin pang
lalo ang kakanyahan ng kapwa natin Pilipino sa paggawa ng mga de-kalidad na
pelikula. Lingid sa kaalaman ng nakararami, maraming Pelikulang Pilipino ang
inilalaban at nananalo sa labas ng bansa, kalimitan dito ay mga pelikulang
pumapaksa sa mga tagong sitwasyon ng ating mga kababayan. Gaya na lamang ng mga
kwento tungkol sa ating mga katutubo, kwento tungkol sa buhay-lansangan, kwento
ng mga ordinaryong Pilipino. Ngunit isang malungkot na katotohanan na ang mga
ganitong klaseng pelikula ay hindi natin tinitingnan bilang sining na
katangki-tangkilik. Oo, natutuwa tayo sa mga parangal na nakakamit sa ibang
bansa, ipinagmamalaki natin ito ngunit bakit sa mismong bansa kung saan nilikha
ang mga pelikulang ito, nanlilimos pa sila ng mga manonood dito. Hindi ba’t
kauyam-uyam ang dating o sadyang tinanggap lang nating mga Pilipino na tayo
mismo ay may problema pagdating sa pagtingin natin sa ating mga sarili. Mas
tinatangkilik at sabik na sabik pa tayong panoorin ang mga pelikulang gawa mula
sa ibang bansa, lalo na sa Hollywood. Pagpapakita pa rin ito ng ugat ng
pagiging kolonya natin sa matagal na panahon.
Hindi rin
kataka-taka kung bakit mababa ang tingin ng mga ordinaryong Pilipino sa mga
Indie Film, dahil maging ang isang senador na mababa ang tingin dito. Tinuran
niyang hindi raw ‘for art’s sake’ ang MMFF 2016, lantaran niya lamang sinaad
dito ang pagiging negosyante ng mga nakatataas sa lipunan, na maging sila ay
walang pakialam kung matabunan na ang pagkakakilanlan nating mga Pilipino.
Nakababagabag kung hahantong tayo sa puntong wala na tayong ‘ni isang bakas ng
ating pagka-Pilipino dahil wala nang sining na sumisimbolo rito.
Ang pelikula ay
salamin rin ng ating pagka-Pilipino na nababago sa pagdaan ng panahon. Ito ay
maaaring tumalakay sa realidad o pantasya. Ito ay maaaring magmulat sa atin o
bumulag din. Ito ay pulso, na nagkukwento kung ano ba talaga ang kalagayan
natin sa ngayon. Ayon nga sa tag ng MMFF, Maraming Magandang Filipino Film,
hindi lang siguro natin nakikita dahil pinipili nating hindi makita. Katulad ng
kultura, hindi ito mamamatay kung tatangkilikin natin. Hindi ito mawawala kung
yayakapin natin.
-FIN
Mga Komento
Mag-post ng isang Komento